isfahan carpet – isfahan rug -isfahan hand knotted rug – isfahan handmade rug -isfahan rug history- isfahan wool rug- isfahan rugs for sale-isfahan rug prices- antique isfahan

rugs rug value-  antique isfahan rugs قالی اصفهان – فرش اصفهان – قیمت قالی اصفهان – قالی کرک و ابریشم اصفهان- قالیچه ذرع و نیم اصفهان – قالی کف ابریشم اصفهان – قالیچه کف ابریشم اصفهان – فرش دستبافت اصفهان – خرید قالی اصفهان – قالیچه اصفهان – نقشه اصفهان -طرح نقشه های قالی اصفهان – قالی بافی اصفهان – طرح قالی اصفهان isfahan carpets – iran carpet – persian carpet -persian rug – persian rug –  rug isfahan persian rug

قالی اصفهان

در طول 2500 سال تاریخ نوشته شده در ایران, این سرزمین کهن, چهار دوره امپراطوری را تجربه کرده است که در دو دوره ی آن اصفهان به عنوان پایتخت و مرکز قدرت و یکی از مهمترین مراکز آفرینش هنر بواسطه تدبیر پادشاهان این سرزمین بوده است. دوره اول آن در زمان سلجوقیان و پس از آن در زمان پادشاهان صفویه اصفهان یکی از مراکز با اهمیت قالی بافی ایران بوده است. در آن زمان در این شهر تعدادی کارگاه قالی بافی سلطنتی شروع به کار کرده اند که در آنها برای شاهان صفویه قالی بافته میشد .

به لحاظ علاقمندی پادشاهان نخستین صفوی بالاخص شاه اسماعیل، شاه طهماسب و شاه عباس به هنر قالیبافی، نفیس ترین قالیهای ابریشمی و زربافت با طرح های بسیار بدیع بدست هنرمندان اصفهان بافته شده است .

حمایت و توجه شاهان صفوی به هنر و هنرمندان انگیزه ای بود تا از هر صنف و طبقه ای جذب كارگاههای بزرگ سلطنتی بویژه قالی بافی شوند بنابراین این دوره را می توان عصر شكوه و جلال قالی بافی ایران نامید. همچنین اصفهان از زمانهای دور یكی ازمراكز طراحی نقوش زیبا و دل انگیز روی انواع صنایع دستی بویژه قالی بوده است . نخستین كارگاههای شهری قالی بافی ایران، در زمان شاه عباس كبیر در اصفهان دایر گردید . این کارگاه ها در جوار قصر های سلطنتی بین چهل ستون تا میدان شاه تاسیس شدند در آنجا بافندگان مستقیماً زیر نظر بودند تا از کیفیت بافت و ظرافت کار آنها مطمئن شوند. شارون در سفرنامه خود به این کارگاهها اشاره کرده است و محل آنها را در شهر اصفهان واقع در جنوب کاخ عالی قاپو پشت میدان بزرگ نقش جهان می داند. شارون اشاره کرده که بافندگان خواه در کارخانه شاهی کار کنند و خواه در خانه های خود به هر حال سرکارگران شاهی مرتب به کار ایشان نظارت داشتند ؛ در کارگاههای شاهی تنها بر حسب دستور قالی یا چیز دیگری بافته می شد از این رو کارگران دقت داشتند که به سفارش مردم عادی نیز کار کنند. پشم کارگاه‌ها را از گله های شاهی در اکناف کشور فراهم می کردند و ابریشم از گیلان و کاشان به دست می آمد . به نوشته کرورنیسکی کشیش لهستانی که از 116 تا 1142 ه. ق در ایران زیست ، این بافندگان فرشهایی نیز برای تجارت بافته اند که خریداران آنها شرکت های انگلیسی و هلندی و هندی بوده اند بنابراین فرشبافی از رشته های مهم اقتصادی برای مردم شد و به دستور شاه عباس در استر آباد ، شیروان ، قره باغ ، کاشان ، گیلان و مشهد کارگاه‌هایی دایر شد  در آن زمان تجارت ابریشم بسیار پر رونق بوده و شهر های شمالی ایران مانند خراسان , گیلان و کاشان هم تامین کننده بخشی از این کالای گران قیمت بوده اند همچین ایران در مسیر یکی از کهن ترین جاده های جهان از چین به اروپا قرار داشت که نام آن جاده ابریشم بود و بازرگانان اروپایی تمایل زیادی به خرید ابریشم از ایران و چین داشتند اما همواره برسر مسیر این تجارت پرسود کشمکش های زیادی میان پادشاهان صفویه و عثمانی در می گرفت, تا جایی که چندین بار مسیر جاده ابریشم تغییر کرد تا این کالای گرانبها از ایران و چین به اروپا برسد. با ورود ابریشم به ایران بافت فرشهای ابریشمی هم رونق می گیرد . همچنین شاه عباس صفوی دست ارامنه را برای تجارت ابریشم باز میگذارد و بنابراین ارامنه اصفهان را برای زندگی انتخاب می کنند تعدادی از انها از جلفا به اصفهان کوچ می کنند و عده ای هم در فریدن تا اراک  به کشاورزی مشغول می شوند آنهایی که به تجارت ابریشم مشغول شده اند جز ثروتمندترین افراد ساکن اصفهان می شوند و نظارت و کلانتری منطقه جلفای اصفهان را نیز تحویل می گیرند .

از معروفترین تجار ارمنی در اصفهان خواجه نظر یا خواجه پطرس بوده است که به واسطه تجارت یکی از ثروتمند ترین تجار در زمان شاه عباس لغب میگیرد . در آن زمان به غیر از ابریشم مواد رنگزا هم تجارت و داد و ستد می شده از جمله روناس که از ایران به هندوستان صادر و فیل از هندوستان به ایران وارد می شده است .

تنوع طرحها و تركیب رنگها درهنر قالی های اصفهان قابل رؤیت است بنحوی كه امروز به جرأت می توان قالی اصفهان را یكی از اصیل ترین قالیهای ایرانی دانست كه هنرمندان آن با تعصبی خاص درحفظ و ماندگاری آن كوشیده و جدیت به خرج داده اند. تا زمانی كه نگاره های اصیل اسلیمی، ختایی و شاه عباسی بر گنبد لاجوردی مسجد شاه ، مسجد شیخ لطف الله و یادگارهای طلایی قلم رضا عباسی بر دیواره های عالی قاپو، چهل ستون و هشت بهشت می درخشد ؛ قالی اصفهان نیز سکاندار قالی های اصیل ایران خواهد بود.

هماهنگی، توازن و تنوع رنگ بویژه رنگهای شاد در فامهای سیر و روشن، ارتفاع كوتاه پرز، رجشمار بین ۹۰ ـ ۵۰ ، استفاده از گره فارسی، استفاده از پشم و ابریشم در تار، پود و پرز، استفاده از دارهای عمودی و ثابت با چله كشی فارسی، شیرازهٔ متصل، اكثراً دو پوده و لول و پرداخت در حین بافت از ویژگیهای خاص قالی بافی اصفهان است .

دکتر تقی بهرامی در مجموعه ی فرهنگ روستایی, که در سال 1316 هجری شمسی به طبع رسانیده, سایقه و وضعیت قالی بافی اصفهان را اینگونه توصیف میکند:

قالی بافی اصفهان در زمان صفویه اهمیت فوق العاده داشته و مخصوصا بازار قالی های ابریشمی رواج داشته و اهالی به بافتن آنها همت گماشته قالی های نفیسی از خود به یادگار گذاشته اند .امروزه اغلب قالی های گرانبهای قدیمی ایران که درموزه های لندن و پاریس و سایر نقاط اروپا و امریکا دیده میشود قالی های بافت اصفهان است .. در دوره صفویه تمام اتاق ها و تالار های اصفهان مانند هفت دست, آیینه خانه, نمکدان, چهل ستون, و غرفات مسجد شاه از قالی های ابریشمی مفروش بوده و امروزه هر تکه ی آن در یکی از نقاط اروپا و امریکا نزد ثروتمندان و موزه داران است .

این قالیها با بهترین و ثابت ترین رنگ های طبیعی رنگ آمیزی و از روی بهترین نقشه های استادان آن زمان بافته شده است.

بعد از انقراض این سلسله به وسیله افاغنه به علت نا ارامی های موجود در ایران تعدادی از هنرمندان از جمله قالی بافان از هنر های خود دست کشیدند و هنر قالی بافی در آن زمان رو به رکود گذاشت . در دوره صفویه کار مهمی که انجام گرفت این بود که فرش را از حالت روستایی باقی به شهر بافی تبدیل شده بود و با حمله افغانها شهرها که سقوط کردند فرش شهری بافت ایران هم از بین رفت و طراحان و نقاشان یا پراکنده شدند و یا از بین رفتند , اطلاعات کمی در مورد فرش و قالی بافی در این دوره موجود است آنچه مسلم است مجالسی برای گسترش فرش وجود نداشته است .

در زمان ناصرالدین شاه قاجار به هیچ وجه کارخانه ی قالی بافی در اصفهان وجود نداشت و فقط دستگاه های مختصری در بعضی دهات یافت میشد تا آنکه ضل السلطان ( فرزند ناصر الدین شاه و حکمران اصفهان و ایالات جنوبی ایران ) زنی از کردستان گرفته به اصفهان آورد و آن زن چون قالی بافی میدانست شاهزاده مایل شد چند دستگاه قالی برایش تهیه نماید . برای این کار استاد عبد الرحیم را که از این فن سر رشته داشت استخدام نمود . استاد مزبور چند دستگاه برای حکمران بر پا کرد ولی وقوع پاره ای پیشامد ناگوار در منزل حکمران سبب شد که بر پا داشتن قالی را به فال بد گرفته و دستگاه های تازه شروع شده را به استاد مزبور ببخشد . استاد عبدالرحیم دستگاه های قالی را در محل مخصوصی قرار داده کارش را ادامه داد تا آنکه ضل السلطان خبر دار شده روزی به کارخانه ی قالی بافی رفت. قالی ها نزدیک به اتمام بود . امر داد بالای قالی ها عبارت کارخانه ضل السلطان بافته شود و بدین طرز رفتار شد . چند عدد از این قالی ها به روسیه حمل شد و جلب نظر دربار روسیه را نمود و حضور استاد قالی ها را برای بافت دو قالی در نمایشگاه آن کشور خواستار شدند .حکمران , استاد عبدالرحیم را برای روسیه ها استخدام نمود و با مامور مخصوص سفارت به روسیه فرستاد. پس از جزئی مدتی دستگاه ها به مایشگاه پاریس انتقال داده شد و استاد مزبور در آن شهر میزیست تا نمایشگاه خاتمه یافت . سپس به ایران بازگشت و به کار های خویش ادامه داد . در این موقع میرزا علی محمد نقاش نیز شروع به کار نموده به سهم سهم خود خدماتی در احیا قالی بافی اصفهان نمودند. با وجود تحرک اندکی که در قالی بافی اصفهان پیش آمده بود و در دوره های پایان دوره قاجاریه قالی بافی هنوز رواج چندانی در این شهر نداشت . چنانکهتعداد دستگاه های قالی بافی در آن دوران رقمی در حدود دویست عدد بود.بعد ها با پیشرفت این حرفه در اصفهانو توابع آن تعداد این دستگا ه ها به 2500 در سال 1315 و تعداد 6000 دستگاه در سال 1328 رسید . دارهای قالی بافی در این شهر و توابع آن برابر آمار سال های اخیر به رقمی در حدود 13000 دستگاه رسید .

به هنگام جنگ جهانی دوم به صنعت و تجارت فرش اصفهان تا حدودی لطمه وارد شد . در اثر فقدان بازار های جهانی تجارت این کالای محدود شد و از طریق تعدادی از سودا گران و بافندگان سود جو نیز با گران شدن مواد اولیه قالی مانند پشم و رنگ تقلب هایی در کار خود کردند که در نتیجه به تجارت و شهرت فرش اصفهان که روزگاری سر آمد قالی های ایران بود آسیب رسید . ولی خوشبختانه با هوشیاری بافندگان و استادان اصفهان امروزه کیفیت رنگ و الیاف قالی اصفهان بهبود یافته و تعدادی از کارگا ه های بافندگی با ارائه قالی های مرغوب و بسیار ظریف دوباره شهرت سابق فرش های اصفهان را به آن باز گرداندند .

اصفهان در گذشته از مراکز مهم کشت گیاهان رنگ دار به ویژه روناس بوده در کوهستان ها و دشت های اطراف آن گیاهان حاوی مواد رنگ دار به طور خود رو میرویند . به این دلیل مصرف رنگ های طبیعی در مراکز رنگرزی آن در روزگار پیشین به میزان زیادی معمول بوده است. ولی امروزه رنگ های شیمیایی مصنوعی به ویژه رنگ های ترکیبی کرومی برای رنگرزی الیاف قالی های آن در مقیاسی وسیع به کار برده میشوند . تعداد رنگ های به کار رفته در فرش های اصفهان نسبتا بسیار زیاد است و کمتر اتفاق می افتد که در آنها کمتر از 12 رنگ به کار رفته باشد .طراحان و قالیبافان اصفهان اغلب رنگ های دلخواه خود را در زمینه های فیروزه ای , سرمه ای, لاکی, بژ , سفید خود رنگ, انتخاب میکنند.

پشم های مورد استفاده در قالی بافی اصفهان بیشتر از استان های کرمان و کرمانشاه و منابع خارجی ماننئ استرالیا تامین میشود .

در اصفهان مانند سایر نقاط بافندگی فارس زبانان ( کاشان, کرمان, نائین, قم, یزد و نواحی شرقی خراسان , عمل گره زنی را با دست و بدون استفاده از قلاب بر روی چله های که تا حدودی شل بوده و مانند چله های ترکی تحت فشار کششی شدید نیستند انجام میدهند . این طریقه گره زنی علاوه بر دشواری کار موجب بروز ضایعاتی بر روی دست و بدن کارگر بافنده میشود .

روشی که در آن امکان زدن گره های تقلبی و از آن بدتر بی گره بافی , بسیار بیشتر از روش ترک بافت است. بافنده های اصفهانی مانند سایر بافنده های فارس بافت عمل پود زدن را به مدد آلت چوبی به نام کوجی به سهولت انجام میدهند . ولی در عوض کوبیدن گره ها را بر روی چله ها توسط شانه هتای سنگین وزن به نام دفتین و با کمی سختی انجام میدهند .

در اصفهان قالی و قالیچه های در اندازه های ذرع و چارک, ذرع و نیم, دو ذرعی, پرده ای و فرش های شش متری و بزرگ بافته میشود .بافنده ی اصفهان هیچ گاه رغبتی به بافت کناره و کلگی از خود نشان نمیدهد . فرش های ظریف بافت و گل ابریشم اصفهان با طرح های فوق العاده زیبای آن همواره از شهرت بسیار زیادی در بازارهای جهانی برخوردار بوده است . فرش گل ابریشم اصفهان بیشتر بر روی چله های ابریشمی بافته میشود. اصفهان از معدود مراکز فرش بافی ایران است که بافت فرش های دایره ای شکل نیز در آن صورت میگیرد از شهر رقیب آن در این مورد میتوان تبریز را نام برد. در گذشته و حتی امروز طراحان اصفهانی به میزان زیادی تحت تاثیر نقوش کاشی کاری های رضا عباسی و بنا های تاریخی این شهر مانند عمارت چهل ستون , مدرسه چهارباغ, مسجد شیخ لطف الله و مسجد شاه اصفهان بوده اند و طرح های خود را با نگاره های زیبای منقش به این ابنیه تزئین کرده اند طرح هایی که در فرش اصفهان به چشم میخورند عبارتند از : شاه عباسی, لچک و ترنج, درختی حیواندار, اسلیمی لچک و ترنج, شاه عباسی افشان و هندسی لچک و ترنج و طرح های صورت و منظره در اینجا بهتر است نام برخی از اساتید و تولید کنندگان فرش اصفهان که در این مسیر زحمت زیادی کشیدند و محبوبیت این کالای گرانقدر را فزونی بخشیدند یادی کنیم . خانواده دردشتی و زنده یاد استاد حسن دردشتی که در تولید و رنگ آمیزی فرش اصفهان تحول بزرگی را رقم زدند , خانواده صیرفیان, خانواده حقیقی, حکمت نژاد, استاد اکبر مهدی ئی, فدایی, داوودی, درری, زرنگار, انتشاری, نصیری, بهادری, میرجلالی. همچنین طراحان بزرگی همچون استاد عیسی بهادری , استاد بزرگ طرح فرش اصفهان احمد ارچنگ , استاد عباس کرباسیون,استاد رحمت الله شادمان و استاد جعفر رشتیان نام بر