فرش چهار محال و بختیاری

nain carpet – nain rug – قالی بختیاری – فرش بختیاری – قیمت قالی بختیاری –  فرش دستبافت بختیاری – فرش بختیاری – قالی بختیاری – فرش دستباف بختیاری – فرش بختیاری دستباف -قیمت فرش دستباف چهارمحال بختیاری -فرش دستباف چهارمحال بختیاری قیمت – خریدار فرش دستباف بختیاری – فروشنده فرش دستباف بختیاری  – فروش قالی بختیاری – قالیچه بختیاری- فرش دستباف قشقایی بختیاری -فرش دستباف عشایر بختیاری – قالی جهیزیه – قالی عشایر – قیمت فرش دستباف بختیاری  bakhtiari carpet – iran carpet – persian carpet persian rug – persian rug 

معرفي فرش استان

استان چهارمحال و بختیاری در جنوب شرقی ایران واقع شده است. و شامل دو منطقه مختلف و متصل به یکدیگر است ناحیه ای از این استان که بین کوه های زاگرس تا خوزستان قرار گرفته بختیاری و قسمت شرقی آن را که حد فاصل کوه های زاگرس به طرف اصفهان است چهار محال مینامد.منطقه چهار محال و بختیاری مرکز اصلی و ناحیه ییلاقی ایل بزرگ بختیاری است که مسیر کوچ آن از حوالی شهرکرد تا حدود مسجد سلیمان و ایذه ( در خوزستان) امتداد دارد. قالی بافی این منطقه بیشتر ار 200 سال ندارددر این مدت بافنده های بختیاری گرچه به اندازه سایر نقاط بافندگی ایران نبافتند و به شهرت آنان نیز دست نیافتند ولی همواره به دلیل بافت و طرح های جالب, دست بافته های خود مورد استقبال و لطف خریداران متاع خود قرار گرفتند. و در بین طبقه اشراف و قدیمی به خصوص در اروپا فرش های آن طرفداران پر و پا قرصی برای خود دست و پا کردند.

ساکنان استان چهارمحال و بختیاری کلاً به دو گروه یکجانشین و کوچ نشین تقسیم می شوند . بنابراین در یک نگرش کلی به جمعیت استان می توان مجموع ساکنان آن را به سه گروه زیر تقسیم کرد :
الف – روستائیانی که اصولاً یا جزو عشایر نیستند یا از عشایر اسکان یافته هستند و بیشتر به مشاغلی نظیر کشاورزی ، دامداری و بافت قالی اشتغال دارند .
ب – شهرنشینانی که از عشایر و روستائیان سابق منطقه مهاجران سایر نقاط تشکیل شده اند و بیشتر به امور اداری و خدماتی اشتغال دارند .
ج – عشایری که هنوز دارای زندگی متحرک هستند و لااقل سالی دوبار جابه جا می شوند و به اصطلاح ییلاق و قشلاق می کنند .

استان چهارمحال و بختیاری به علت شرایط جغرافیایی خاص خود و قرار گرفتن در منطقه ای کوهستانی و سردسیر ، همواره از شرایط مساعدی برای تولید فرش دستباف برخوردار بوده است و تولید فرش نسبت به سایر صنایع دستی از اهمیت بیشتری برخوردار است و قالی عمده ترین صنعت دستی استان چهارمحال و بختیاری است که در درجه اول در روستاها ، بعد در بین عشایر اسکان یافته و دست آخر در شهرها رواج کامل دارد . قالی از وسایل لوکس زندگی عشایر محسوب می شود و نشانگر منزلت و تفاخر آنهاست .

مهمترین مناطق قالیبافی در استان چهارمحال و بختیاری عبارتند از : چالشتر – سامان – اشگفتک – پیربلوط – ارجنگ – وردنجان – فرخ شهر – بروجن – بلداجی – فرادبنه – هیرگان – باباحیدر – اردل و نواحی تابعه آن – شلمزار و همچنین گروه فرشهای طایفه اولاد .

درحال حاضر کلیه قالی های چهارمحال و بختیاری را مطابق با مناطق بافت و بویژه بافندگان آنها می توان به دو گروه عمده تقسیم نمود :

الف) قالی بختیاری که حاصل دست بافندگان عشایر بختیاری و یا ساکنینی است که منشأ نژادی آنها از طوایف لر بختیاری هستند .

ب ) قالی قشقایی که ماحصل دست عشایر ترک قشقایی می باشد .

ساختار

دستگاههای قالیبافی منطقه ، غیرازدارهایی که به همت شرکت سهامی فرش ، جهاد سازندگی و سازمان صنایع دستی ایران در اختیار بافندگان قرار می گیرد ، تماماً به صورت افقی است و روی آنها قالی هایی با رجشمار ۱۷ تا ۲۰ ( و درحال حاضر با رجشمار ۴۰ ) تولید می شود . این قالیها عمدتاً دارای گره ترکی و معمولاً دوپوده اند . اما در منطقه شهرکرد ، مرکز چهارمحال ، تولیداتی با کیفیت برتر ، از یک پود و گره فارسی برخوردارند . قالی های بختیاری دارای تار و پود پنبه ای و پرز پشمی هستند .

البته قالی های بختیاری بافت قدیم دارای تار و پودی از جنس پشم بسیار مرغوب بوده اند . با وجود این در پاره ای از قالی های بختیاری که دارای ارزش چندانی نیستند ، این تار و پود از پشمی ریسیده شده که از دباغی به دست آمده است می باشد . این پشم ها اکثراً خشک اند و تارها از پشم های خاکستری رنگی هستند که به محض رنگ شدن ، رنگ تیره ای را به خود می گیرند .

طرحهای رایج

طرحها و نقوش بکار رفته در قالی های بختیاری و سایر دستبافته های آنان ، بویژه در گذشته ، کاملاً ذهنی بوده و در بافت آنها از نقشه استفاده نشده است . فرش های بختیاری بیشتر در سبک منحنی و شاخه شکسته بافته میشود. بافت فرش هایی با طرح های خشتی یا موزائیکی در بین بافنده های ایلی بسیار متداول است . در این طرح متن فرش با شکل های چهار گوش و شش پهلو یا لوزی به صورت منظم شبکه بندی شده و در داخل هر کدام از این شکل های هندسی نقش هایی مانند درخت سرو , شاخه ای از درختان بید مجنون , گلدانی مماو از گل, پرنده ای بر شاخسار, و یا بته ای از نوع بته ی مادر بچه ( دوقلو) , و مانند آن به صورت جداگانه بافته شده اند. به گونه ای که طرح و رنگ هر خانه با طرح و رنگ خانه ی مجاور فرق دارد . در اصطلاح فرش های مرغوب این منطقه را که گاهی با الهام از طرح های گلدار فرانسوی و یا سایر طرح های رایج در منطقه بافته شده اند ( بی بی باف) مینامند. در فرهنگ ایلیاتی بی بی لقبی است که به همسر خان داده میشود .اطلاق نام بی بی به این فرش های مرغوب با قبول این فرض که همسر خان بافنده آب بوده باشد, به این معنی است بافت آن نه بر اساس احتیاج و تامین معاش بلکه به خاطر سرگرمی و تفنن بوده است . و به طور طبع در آن مواد اولیه مرغوب تری را به کار برده و بافت را با حوصله ی بیشتر و سلیقه بهتری به تمام رسانیده است. کلیه طرحهای رایج و مرسوم در داخل استان را می توان به این ترتیب طبقه بندی نمود :

قالی های قشقایی ( یلمه ) :

۱- ترنجی ( یا یک حوض )

۲- شکرلو ( یا دوحوض )

۳- بندی الوان

قالی های بختیاری :

۱- خشتی شامل : – خشتی جانوری – خشتی گل و گیاه

۲- ترنجی ( لچک و ترنج )

۳- سروکاج

۴- قابی سماوری ( حلقه ای )

۵- گل مینا ( گل اشرفی )

۶- گلدانی

۷- شرابه ( گل پتو ، گلدانی خمره ای )

۸- گلدانی و درختی

رنگبندی

نوع و نحوه انتخاب رنگ در فرشهای بختیاری یکی از مهمترین ویژگیهای شناخته شده در این فرشها می باشد . نوع رنگ لاکی مورد استفاده و همچنین سبز خاص فرشهای بختیاری از مهمترین ویژگی رنگهای فرش این استان می باشد که با سایر موارد مشابه در دیگر فرشهای ایران تفاوت دارد . رنگهای مورد استفاده در این قالی ها بیشتر در زمینه های قرمز ، آبی روشن ، آبی سیر ، سبز ، نارنجی و زرد می باشد .

رنگرزی

درگذشته زنان عشایر بختیاری در اوقات خاص یا به هنگام جابه جاییهای سالانه خود گیاهان رنگدار طبیعی را جمع آوری و خشک می کردند . سپس با شناختی که از خاصیت رنگ دهی آنها داشتند ، آنها را در آب جوشانده و مایه رنگین آنها را استخراج کرده و همراه با دندانه آب انار ترش مورد استفاده قرار می دادند و رنگهای با ثباتی به دست می آوردند . در دوره حاضر متأسفانه رنگهای باثبات گیاهی جای خود را به رنگهای درخشان ولی بی ثبات شیمیایی داده است . این روش رنگرزی باعث تندی رنگهای خامه شده است . در بعضی موارد برای کاستن شدت تندی و پختگی رنگها از خاکستر استفاده مي كنند